Burgemeester Berends en Theo Bakker

Op 14 juni 2007 was het op de dag af vijftig jaar geleden dat de Gereformeerde Veldkampkerk geopend werd. Ter gelegenheid van dit gouden jubileum schreef Theo Bakker een jubileumboek getiteld ‘Vijftig jaar Veldkampkerk Harderwijk 1957-2007'. Het eerste exemplaar werd door de auteur overhandigd aan burgemeester J.C.G.M. Berends tijdens een druk bezochte bijeenkomst op 14 juni 2007 in de grote zaal van de kerk. Het boek op A5 formaat heeft 82 pagina's, is rijk geïllustreerd met zwart-wit foto's, heeft een duidelijk leesbare letter en leest gemakkelijk weg.

Mw. H.I. Sportel

Tijdens de presentatie van het gedenkboek sprak allereerst mw. H.I. Sportel, scriba van de Prot. Wijkgemeente Veldkamp. Zij vertolkte gevoelens van dankbaarheid voor wat God gegeven heeft in de geschiedenis van vijftig jaar Veldkampkerk. Het besef dat God met ons verdergaat, geeft vertrouwen in de toekomst ook voor de wijkgemeente die zich thuis voelt in deze kerk. Daar sloot zij dan ook mee af. Zij gaf vervolgens het woord aan Theo Bakker, auteur van het jubileumboek en zelf lid van de Prot. Wijkgemeente Veldkamp. Hij is PR-man en freelance schrijver en heeft meerdere jubileumuitgaven op zijn naam staan. Na een inleiding over zijn werkwijze, de geraadpleegde bronnen en de geïnterviewde mensen overhandigde hij het eerste exemplaar aan burgemeester Berends. Deze kreeg het woord en informeerde allereerst naar mogelijke familiebetrekkingen tussen de verschillende Berendsen... De eerste steenlegging geschiedde destijds door ene heer Berends. In de zaal was een mw. Berends die vijftig jaar geleden de doopschaal binnendroeg en aan het woord was burg. Berends die zich afvroeg wie nu familie was van wie. Dit bracht enige hilariteit en beloofde stof tot gesprek na de plechtigheid. De burgemeester ging vervolgens in op de geschiedenis van Harderwijk met Tweelingstad als eerste naoorlogse stadsuitbreiding. De Tweelingstad vormt dan ook een aparte schakel in zijn ambtsketen. De betekenis van het kerkelijk centrum is - aldus burg. Berends - in de loop der jaren enorm geweest voor de buurten Tinnegieter, Veldkamp en Wittenhage. Daar ligt precies ook de uitdaging voor de toekomst van de kerk om in onze rijk gemêleerde samenleving een bindend element te zijn en te blijven in de stadswijk. Hij sloot af met felicitaties aan het adres van de wijkgemeente en de auteur van het boek. Dhr. Oldewarris van het Kerkelijk Bureau sloot de rij van sprekers met enkele huishoudelijke mededelingen. De auteur gaf hem in zijn ‘Verantwoording' een aparte vermelding vanwege de steun die hij van hem bij zijn schrijfwerk ontving. Onder het genot van een hapje en een drankje werden vervolgens de gedenkboeken uitgeserveerd, terwijl de auteur het druk had met het zetten van zijn handtekening.

Toespraak burg. J.C.G.M. Berends

Nu het boek zelf. Ds. Mak, de huidige wijkpredikant van de Veldkampkerk schrijft het voorwoord. Een kerk van vijftig jaar is eigenlijk nog maar een jonkie! Maar belangrijker dan het gebouw zijn de levende stenen waarmee de gemeenschap gebouwd wordt. Onder het pseudoniem Johanna de Wilde laat hij ons op p. 81 een gedicht na bij de viering van vijftig jaar Veldkampkerk: Living Stones. Theo Bakker zet zijn verhaal neer op enkele pilaren te weten: het kerkelijk leven in vijf verschillende decennia, de verschillende verenigingen en werkgroepen in en rondom de kerk, het biografisch materiaal van de predikanten en de kosters die op het kerkelijk erf hun werk deden of nog doen, de (beeldende) kunst in het kerkgebouw en een aantal wetenswaardigheden die het vermelden waard zijn. Hij geeft er blijk van dat hij kennis genomen heeft van de notulen van de kerkenraad over vijftig jaar. Zijn tekst is geschreven op basis van het verhaal van meer dan twintig informanten. Dit zorgt ervoor dat het boek in hoge mate een terugblik is geworden van de gemeenteleden zelf. In het eerste hoofdstuk lezen we over de ‘algemene geschiedenis' van Harderwijk. Daarbij oud foto-materiaal met weinig bomen (nieuwbouwwijk!). Op één van de foto's zien we nog de oude Bethelkerk op de Wittenhage die later afgebrand is. Wel leuk, want ik heb zelf nooit geweten hoe die er uit zag. Voor wat betreft de kerkgeschiedenis zet Bakker in met het boek van A. Amelink, De Gereformeerden. Daarop verder bouwend komt er materiaal uit de notulen van de kerkenraad bijv. over het ‘dansprobleem', de kerkelijke tucht, het bezoekwerk etc. Wij lezen uitgebreid over de banden van de Veldkampkerk met Sonnevanck en de kazernes. Er is altijd veel aandacht geweest voor verpleegsters en soldaten! Het is ook interessant om te lezen over de Zuiderzeewerken en de aandacht voor degenen die daaraan gearbeid hebben. Voor wat betreft kerk en kunst: Velen weten waarschijnlijk niet dat het bootje op het glas in lood raam een botter is op de Zuiderzee - een actualisatie van Matth. 4:19. Gelukkig zijn de linoleumsneden van Anne Houpst niet vergeten. Ik kan mijn ogen daar nooit van af houden. De bijbelse voorstellingen zijn niet gedateerd of ouderwets. Ze zijn al enkele tientallen jaren oud en nog steeds fris en modern. Waarlijk een prestatie van de kunstenares! Dat de voetwassing een plaatsje kreeg in de kerkenraadskamer zouden we ons wat vaker bewust moeten zijn. Verder lezen we over de vormgeving en realisatie van het liturgisch centrum. De kansel is nog afgebeeld met het grote klankbord er boven (een blad). Ik heb daar ook nog onder gestaan. Ze hebben me wel eens verteld dat de predikant zich onder dat blad zou moeten voelen als Nathánaël onder de vijgeboom. Die zat daar rond het middaguur te mediteren en stille tijd te houden. Dat is wel een aardige gedachte, maar ik heb dat blad altijd een beetje twijfelachtig gevonden. Het was een enorm gevaarte en hing slechts aan één haak in de muur (Die haak zit er trouwens nu nog). Ik dacht soms: "Als dat ding naar beneden komt, vind ik hier onverhoeds de dood." Het orgel komt ook aan bod, maar wij kunnen het er niet mee eens zijn dat alleen de bovenkant van het front is afgebeeld. Als enthousiast orgelbespeler vind ik dat het koninklijk instrument in volle glorie op de foto had mogen staan! Het siert het gedenkboek dat er niet alleen aan de eigen kerk gedacht is. We lezen ook over de zending, over Suriname en Bangla Desh en over de Oosteuropacontacten. Alles bij elkaar is het een heel leuke impressie geworden van vijftig jaar kerkelijk leven. Alles komt voorbij: Fokkema in zijn drukkerij, Kleis voor het psalmbord, Het Gereformeerd Kerkkoor (Laudate Deum), The Rejoice Singers en nog veel meer. Leuk om te lezen. Een boekje om te bewaren, want zo heel veel over de geschiedenis van de Gereformeerde Kerk van Harderwijk is er niet geschreven. Ik herinner mij een boekje van W. Valkenburg ‘Vijftig jaar Plantagekerk 1933-1983', een uitgave ter gelegenheid van het 100 jarig bestaan van de Gereformeerde Kerk van Harderwijk (Krant met als titel Kerk met toekomst) en een overzicht van de eerste jaren van de Stadsdennenkerk (op deze site: klik hier). Voor zover ik weet blijft het daarbij. Wie zal er in 2008 schrijven (75 jaar Plantagekerk) en in 2019 (50 jaar Stadsdennenkerk)? Hoe zal de PKN-kaart van Harderwijk er dan uitzien? De tijd zal het leren.

bijeenkomst in de Veldkampkerk 50 jaar na dato

Bakker, Th., Vijftig jaar Veldkampkerk Harderwijk 1957-2007, Harderwijk 2007, Samenstelling, redactie en fotografie: Pressbaker, Ontwerp Living Presents, Drukkerij:  Wedding Harderwijk, Oplage 600 exemplaren. Verdere info: Kerkelijk Bureau Veldkampkerk tel. 0341-413422.