week 7 - 2009
Soms ontvang je een overlijdensbericht met zulke mooie versregels in de aanhef dat je ze niet voor jezelf wilt houden, maar er anderen in wilt laten meedelen. Ik ontving een kaart met daarop de volgende dichterlijke woorden:

Als je de voet op de andere oever zet en het blijkt
de hemel te zijn;
als je dan door een hand wordt aangeraakt en het blijkt
Gods hand te zijn;
als je dan muziek hoort en het blijken
engelen te zijn;
dan ben je niet heengegaan, maar thuis gekomen.

De 'andere oever' refereert aan een heel oud mythologisch gegeven nl. dat van de doodsrivier. De necropolis bij Thebe was gebouwd aan de overzijde van de Nijl. De Grieken dachten bij de doodsrivier aan de Styx die de overledenen over moesten steken om van de bovenwereld in de onderwereld te komen - het rijk van Hades. Even oud als het beeld van de doodsrivier is dat van de veerman nl. hij die de 'zielen' overzet. Vandaar de oude (heidense) gewoonte om de overledene als grafgave een muntje mee te geven (in de mond of op de ogen). Om de veerman te betalen... Maar dat terzijde. Het beeld van de rivier (Jung zou het een archetype noemen) keert ook terug in het Liedboek voor de kerken. Ik bedoel Gezang 290: Daar is het altijd lentetijd, in bloei staat elke plant. Alleen de smalle doodszee scheidt ons van dat zalig land. Men ziet het veld aan de-overkant in groene luister staan, als Israël 't beloofde land zag over de Jordaan. God laat ons staan als Mozes hier, hoog in uw zonneschijn. En geen Jordaan, geen doodsrivier zal scheiding voor ons zijn. Bij de aanraking door Gods hand moet ik denken aan de schepping van de mens door Michelangelo in de Sixtijnse kapel. Aangeraakt worden door God is leven ontvangen, nieuw leven, eeuwig leven. Het betekent niets minder dan schepping en herschepping. En dat er in de hemel muziek is... hoe zou het anders kunnen. Reeds Pythagoras sprak over de hemelse symfonie of de harmonie der sferen. En tenslotte - niet weggaan maar thuiskomen. Ik breng het wel eens zo onder woorden: Onze overledenen zijn niet bij ons weggegaan; ze zijn voor ons uit gegaan. Ik heb bovenstaande tekst opgenomen in mijn liturgische handreiking voor bij een uitvaart. We vinden die door hiernaast te klikken op liturgische teksten > uitvaart > voorbereiding uitvaartdienst en op die pagina: dichtregels. U kunt ook gewoon klikken op hier.