Op 5 maart 1969 werd de Stadsdennenkerk te Harderwijk in gebruik genomen. Dat is dus veertig jaar geleden. Voor wie de liturgie bekijken wil die op die woensdagavond werd gevierd, klik op deze link. Voor het artikel dat ik in Samen geroepen schreef onder de titel 'Een beetje maanziek' zie hieronder bij 'meest recent'. Tijdens de preek op zondag 8 maart beloofde ik u de afbeelding van de transfiguratio domini in de Franciscaner kerk op de Tabor. Die staat hieronder. Voor de bijbehorende preek zie ook bij 'meest recent'. Een tip voor de boekenliefhebber / student: Log eens in op www.books.google.nl en tik de naam van een schrijver in en/of de titel van een boek. Je krijgt het boek vervolgens online, maar er zijn wel steeds bladzijden weggelaten. Het heeft hetzelfde effect alsof je bij de boekhandel staat en je bladert door het boek heen. Dit is natuurlijk een lokkertje dat ons uitnodigt om het boek te kopen. Echter: Als je geluk hebt, vind je in de bladzijden die wel online staan precies de info die je hebben wilt.

Week 8
Er is een verharding aan de gang in onze samenleving. Soms sta ik er versteld van wat mensen zomaar over elkaar en tegen elkaar durven zeggen, zonder nauwgezet onderzoek en zorgvuldige beoordeling. Het kan zomaar gebeuren. Naar aanleiding van het een of andere voorval, tijdens een verjaarsvisite, borrelpraat onder elkaar. Het heeft soms iets van meehuilen met de wolven in het bos. We helpen elkaar een eindje op weg. En zo gaat het van kwaad tot erger. En dat gebeurt dan altijd onder het mom van het vrije woord. Dat is immers een van de dierbaarste verworvenheden van onze democratie. Moet toch kunnen! Je moet je mening toch kunnen geven! Vooral in een tijd van crisis is dat allemaal heel gevaarlijk. De geschiedenis heeft uitgewezen dat velen dan op zoek zijn naar een zondebok. En als die dan gevonden wordt, is dat een stukje collectieve schuld en niemand kan er persoonlijk op worden aangesproken... maar toch. Een en ander was voor mij aanleiding om eens een preek te schrijven over de vrijheid van meningsuiting. Voor wie die preek lezen wil: klik op hier

week 7 - 2009
Soms ontvang je een overlijdensbericht met zulke mooie versregels in de aanhef dat je ze niet voor jezelf wilt houden, maar er anderen in wilt laten meedelen. Ik ontving een kaart met daarop de volgende dichterlijke woorden:

Als je de voet op de andere oever zet en het blijkt
de hemel te zijn;
als je dan door een hand wordt aangeraakt en het blijkt
Gods hand te zijn;
als je dan muziek hoort en het blijken
engelen te zijn;
dan ben je niet heengegaan, maar thuis gekomen.

De 'andere oever' refereert aan een heel oud mythologisch gegeven nl. dat van de doodsrivier. De necropolis bij Thebe was gebouwd aan de overzijde van de Nijl. De Grieken dachten bij de doodsrivier aan de Styx die de overledenen over moesten steken om van de bovenwereld in de onderwereld te komen - het rijk van Hades. Even oud als het beeld van de doodsrivier is dat van de veerman nl. hij die de 'zielen' overzet. Vandaar de oude (heidense) gewoonte om de overledene als grafgave een muntje mee te geven (in de mond of op de ogen). Om de veerman te betalen... Maar dat terzijde. Het beeld van de rivier (Jung zou het een archetype noemen) keert ook terug in het Liedboek voor de kerken. Ik bedoel Gezang 290: Daar is het altijd lentetijd, in bloei staat elke plant. Alleen de smalle doodszee scheidt ons van dat zalig land. Men ziet het veld aan de-overkant in groene luister staan, als Israël 't beloofde land zag over de Jordaan. God laat ons staan als Mozes hier, hoog in uw zonneschijn. En geen Jordaan, geen doodsrivier zal scheiding voor ons zijn. Bij de aanraking door Gods hand moet ik denken aan de schepping van de mens door Michelangelo in de Sixtijnse kapel. Aangeraakt worden door God is leven ontvangen, nieuw leven, eeuwig leven. Het betekent niets minder dan schepping en herschepping. En dat er in de hemel muziek is... hoe zou het anders kunnen. Reeds Pythagoras sprak over de hemelse symfonie of de harmonie der sferen. En tenslotte - niet weggaan maar thuiskomen. Ik breng het wel eens zo onder woorden: Onze overledenen zijn niet bij ons weggegaan; ze zijn voor ons uit gegaan. Ik heb bovenstaande tekst opgenomen in mijn liturgische handreiking voor bij een uitvaart. We vinden die door hiernaast te klikken op liturgische teksten > uitvaart > voorbereiding uitvaartdienst en op die pagina: dichtregels. U kunt ook gewoon klikken op hier.
 

Week 6 - 2009
Wel eens nagedacht over de woorden ‘eenzaam' en ‘alleen'? Koningin Wilhelmina speelde met die woorden toen ze de titel voor haar biografie koos. Het zijn woorden die door alle denkers over spiritualiteit benoemd en toegelicht worden. Henri Nouwen maakt in zijn boeken onderscheid tussen loneliness (alone) and solitude. Loneliness is de ervaring van het alleen zijn, de mens die op zichzelf teruggeworpen is, maar zich daarin toch een voelt met het al. Alleen =  al  een. Eenzaamheid (solitude) is de ervaring van een mens die zich juist afgescheiden voelt van of uitgestoten door de wereld en de mensen om zich heen. Eenzaamheid is een negatief gevoelen. Ik denk dat we het nog het beste kunnen omschrijven met het woord ‘verlatenheid'. Alleen zijn daarentegen is niet iets om bang voor te zijn. Daarom ook spreekt Anselm Grün in zijn boek ‘Honderd engelen' over de engel van het alleen zijn: "Ik wens je de engel van het alleen-zijn toe, dat hij je in een vruchtbare eenzaamheid brengt, in de eenzaamheid waarin je jezelf zo leert kennen als je werkelijk bent, waarin je jezelf niet interessant kunt voordoen, maar met je naaktheid wordt geconfronteerd. Als je de moed opbrengt alleen te zijn, kun je ook ontdekken hoe mooi het kan zijn om eens helemaal op jezelf te zijn, niets te hoeven laten zien, jezelf niet te hoeven bewijzen, je niet te hoeven waarmaken. Dan kun je misschien de ervaring opdoen dat je helemaal een bent met jezelf. Dat zit immers in het woord alleen-zijn = al een zijn, en wel in drie opzichten. In de eerste plaats: helemaal met jezelf zijn... De tweede betekenis van alleen zijn slaat op alle mensen: met alles en allen een zijn, je in je diepste wezen met alle mensen solidair en een voelen... De derde betekenis van het alleen zijn heeft met dat ‘al' te maken... In het alleen zijn merk ik, dat ik met alles, met het laatste, met de oergrond van al het zijn een word. En deze ervaring van het alleen zijn behoort wezenlijk bij de mens." (p. 65-67) Dit is de ervaring van de woestijnvaders, die zich terugtrokken in de woestijn om juist zo bij zichzelf en bij alles en allen te zijn. Ook Jezus zocht de woestijn en de stilte om alleen te zijn. Vandaag stond Marcus 1 op het leesrooster. Ik koos voor vers 31. In diezelfde pericoop staat echter ook vers 35. Daar lezen we: "Vroeg in de ochtend, toen het nog helemaal donker was, stond hij op, ging naar buiten en liep naar een eenzame plek om daar te bidden." Lang geleden preekte ik daar eens over. Ik kreeg toen kort daarop van iemand een gedicht toegestuurd dat ik bewaard heb. Ze vergat echter de bronvermelding. Kan iemand mij zeggen wie de auteur is geweest van dit gedicht?

Alleen zijn betekent niet eenzaam
alleen zijn geldt niet als straf.
Alleen zijn met mooie gedachten
gedachten neemt niemand je af.

Alleen zijn met dierbare doden
alleen met de herinnering
aan tijden die lang reeds vervlogen
aan alles wat kwam en wat ging.

Alleen ongestoord in je kamer
de dingen vertrouwd om je heen
een rustig en zuiver geweten
dan ben je gelukkig alleen

Wie zo het alleen zijn kan dragen
wie zo zich verzoent met zijn lot
die spreekt niet van eenzame dagen
die leeft in vertrouwen op God.